- Βιτ, Γιαν ντε-
- (Jan de Witt,Ντόρντρεχτ 1625 – Χάγη 1672).Ολλανδός πολιτικός. Ήταν εκπρόσωπος του αριστοκρατικού κόμματος και υπέρμαχος της αυτονομίας των κρατών των Ηνωμένων Επαρχιών. Έγινε πρωθυπουργός το 1653 και διαδοχικά το 1658, το 1663 και το 1668. Κατάφερε να αποκαταστήσει την ειρήνη με την Αγγλία, που είχε διακοπεί μετά την έκδοση από την τελευταία του νόμου περί ναυσιπλοΐας (1651), ο οποίος έθιγε τα συμφέροντα της Ολλανδίας. Σε αυτό, ο Β. είχε υποκινηθεί από την ασταθή οικονομική κατάσταση και επειδή ήξερε ότι και ο Κρόμγουελ είχε ανάγκη να εμποδίσει την επικράτηση στις Ηνωμένες Επαρχίες του Λαϊκού Κόμματος, επικεφαλής του οποίου ήταν ο πρίγκιπας της Οράγκης, ανιψιός του Καρόλου Α’ της Αγγλίας. Ο Β. κατόρθωσε να εξυγιάνει τον κρατικό προϋπολογισμό, να επεκτείνει την ολλανδική κυριαρχία στις Ανατολικές Ινδίες και να καταργήσει το αξίωμα του κυβερνήτη του κράτους (stadtholder),που το θεωρούσε επικίνδυνο για τη σταθερότητα της δημοκρατίας. Μετά την παλινόρθωση του οίκου των Στιούαρτ στην Αγγλία, ξανάρχισαν οι αγγλοολλανδικές εχθροπραξίες (1665-67), που είχαν ως συνέπεια να παραχωρήσει ο Β. το Νέο Άμστερνταμ (σημερινή Νέα Υόρκη των ΗΠΑ) στους Άγγλους, με αντάλλαγμα την τροποποίηση του νόμου περί ναυσιπλοΐας υπέρ των Ολλανδών. Το 1668 κατόρθωσε να συγκροτήσει μια τριπλή συμμαχία (Άγγλων, Σουηδών και Ολλανδών) κατά του Λουδοβίκου ΙΔ’ της Γαλλίας, ο οποίος είχε σκοπό να καταλάβει το Βέλγιο. Η συμμαχία πέτυχε τον σκοπό για τον οποίο είχε ιδρυθεί, αλλά το 1672 οι Γάλλοι εισέβαλαν στην Ολλανδία, αφού την απομόνωσαν διπλωματικά. Το Λαϊκό Κόμμα επωφελήθηκε από την κατάσταση αυτή και κατηγόρησε για έλλειψη προνοητικότητας τον Β., συνέλαβε τον αδελφό του Κορνήλιο (1623-1672), που ήταν πιστός συνεργάτης του, και εξέλεξε κυβερνήτη τον Γουλιέλμο της Οράγκης. Ο Β. παραιτήθηκε τότε και λίγες μέρες αργότερα και αυτός και ο αδελφός του σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια μιας οχλοκρατικής συγκέντρωσης. Ο Β. υπήρξε από τους μεγαλύτερους πολιτικούς της χώρας του και ο φόνος του χαρακτηρίστηκε επονείδιστη πράξη.
Dictionary of Greek. 2013.